Er moet me even iets van het hart. Ik word een beetje moe van alle verhalen die verteld worden over maple syrup, honing, agave siroop, kokosbloesemsuiker en weet ik het wat voor mooie naam hebbende suikervarianten dan ook. Ze zouden gezonder zijn dan ‘gewone’ suiker. Even voor de duidelijkheid. Dat zijn ze NIET!

Zo, dat gezegd hebbende moet ik daar natuurlijk wel wat uitleg bij geven om mijn verhaal wat duidelijker te maken. Anders ben ik net zo’n roeptoeter. Soms lijkt het wel of er niet zelf nagedacht wordt en alles klakkeloos van elkaar wordt overgenomen. Lekker makkelijk natuurlijk, maar als je website of blog een groot bereik heeft, vind ik dat je ook de verantwoordelijkheid moet nemen om correcte informatie te verstrekken aan je lezers. Wil ik daarmee zeggen dat ik het altijd juist heb: nee, zeker niet. Ik zit er ook wel eens naast, en leer nog elke dag. Maar niet (meer) wat suiker betreft.

Suiker of koolhydraat

Laten we beginnen met het woord suiker. Hier ontstaat al vaak de eerste verwarring. Suiker wordt in de meeste gevallen gebruikt als verzamelnaam voor zoet smakende stoffen die bestaan uit koolstof, waterstof en zuurstof. Maar suiker is eigenlijk de naam voor een veel grotere groep stoffen die we koolhydraten noemen. Een suiker is dus een koolhydraat. Of koolhydraten zijn suikers. Een koolhydraat bestaat net als suiker altijd uit koolstof, waterstof en zuurstof. We gebruiken het woordje koolhydraten in het dagelijks leven voor een andere groep stoffen en dat maakt het ingewikkeld. We denken daardoor dat het andere stoffen zijn. Maar in feite zijn ze hetzelfde, ze zijn opgebouwd uit dezelfde stoffen: koolstof, watersof en zuurstof. De onderlinge verhouding bepaalt het verschil. Daarover later meer.

Voor de duidelijkheid:

Met suiker wordt in het dagelijks leven bedoeld: tafelsuiker, rietsuiker, basterdsuiker, suikerklontjes, poedersuiker, een stof die veel voorkomt in siropen, honing, stropen, etc.

Met koolhydraten wordt in het dagelijks leven bedoeld: stoffen die veel voorkomen in brood, pasta, havermout, andere graan- en meelproducten, ontbijtgranen, etc.

Het woord suiker en het woord koolhydraten worden toegekend aan verschillende producten, maar zijn per definitie hetzelfde.

Sacharide

Sacharide is de chemische benaming voor alle stoffen die op een bepaalde manier zijn opgebouwd uit koolstof, waterstof en zuurstof. Waaronder suikers / koolhydraten vallen. Sachariden zijn onder te verdelen in verschillende groepen. Ik heb er een tabel van gemaakt om het te verduidelijken:

Note – In de tabel heb ik de veel voorkomende sachariden opgenomen die in ons lichaam gebruikt worden of een rol spelen in het spijsverteringsproces.

Verzamelnaam Vorm Stoffen Bestaat uit Wordt ook wel genoemd In de volksmond
Sacharide Monosacharide Glucose Glucose Druivensuiker, Dextrose Suiker
Fructose Fructose Fruitsuiker Suiker
Galactose Galactose Suiker
Ribose Ribose Suiker
Disacharide Maltose Glucose + Glucose Moutsuiker Suiker
Sacharose Glucose + Fructose Rietsuiker, Bietsuiker, tafelsuiker Suiker
Lactose Glucose + Galactose  Melksuiker Suiker
Oligosacharide Raffinose Glucose + Galactose + Fructose Suiker
Galacto-oligosacharide Glucose + 1-8 eenheden galactose Prebiotoca, niet verteerbare koolhydraat Vezels
Polysacharide Zetmeel Meer dan 10 delen monosacharide Complexe koolhydraat Koolhydraat

 

Het is belangrijk om te weten dat een disacharide, oligosacharide en polysacharide combinaties zijn van monosachariden.

Onze darmen kunnen alleen monosachariden opnemen. Als er in ons lichaam een disacharide, oligosacharide of polysacharide terechtkomt, moeten deze eerst door enzymen worden afgebroken tot een monosacharide waarna de darmen ze kunnen opnemen.

Als voorbeeld:

We drinken een kopje thee en doen daar een schepje tafelsuiker in. De tafelsuiker bestaat uit een aan elkaar geplakte combinatie van glucose en fructose (disacharide, zie tabel). Onze darmen kunnen de stof in deze vorm niet opnemen. Door enzymen worden de verbindingen tussen glucose en fructose losgehaald. Hierdoor ontstaan losse deeltjes glucose en fructose. Glucose en fructose zijn monosachariden en kunnen wel door onze darmen opgenomen worden.

N.B. Alleen de monosacharide glucose kan, nadat hij is opgenomen door onze darmen, direct door onze cellen gebruikt worden als energieleverancier. De monosachariden fructose, galactose en ribose moeten eerst door de lever omgezet worden in glucose voordat ze als energiebron gebruikt kunnen worden.

Bloedsuikerspiegel

Het is inmiddels bekend dat het snel stijgen en dalen van de bloedsuikerspiegel nadelige gevolgen heeft voor onze gezondheid. Hoe sneller de stoffen, direct of via de lever, als glucose in onze bloedbaan terechtkomen, hoe ongezonder. Alle mono- en disachariden laten de bloedsuikerspiegel snel stijgen en moeten daarom met mate gebruikt worden. Te veel van deze stoffen binnenkrijgen, is ongezond.

Is maple syrup, agave siroop, honing of kokosbloesem suiker gezonder

Terugkomend op de vraag of de hippe suikers (zo noem ik ze maar even) gezonder zijn dan tafelsuiker.

Ik zie veel recepten voorbij komen waarin mensen tafelsuiker vervangen door bijvoorbeeld kokosbloesemsuiker en daarmee claimen dat hun baksels gezond zijn. Wat ook veel gebruikt wordt is: ‘…… recept zonder suiker’. En dan agave siroop gebruiken als zoetstof. Agave siroop bestaat voor 75% uit suiker!

Maar, honing bevat toch meer dan alleen maar suiker?

Dat klopt, honing bestaat voor 80 procent uit suiker. De andere 20% is vooral vocht en een klein beetje vitamines en mineralen. Die hoeveelheid vitamines en mineralen is zo ontzettend klein dat het geen verschil zal maken. Bijvoorbeeld: je drinkt een kopje thee met daarin een flinke eetlepel honing. Een theelepel honing weegt 5 gram. Honing bevat per 100 gram 0,5 milligram vitamine C. Als we 1/20 deel van 0,5 milligram nemen, dan bevat de theelepel honing slechts 0,025 milligram vitamine C. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine C is 75 milligram. De theelepel honing bevat 1/3.000 ste deel vitamine C van wat je dagelijks nodig hebt. Ter vergelijking, een rode paprika bevat 150 milligram vitamine C. Als je daar een halve van binnenkrijgt tijdens het avondeten of ’s middags als snack, heb je direct 100% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid binnen.

Het is dus onzin om te zeggen. ‘Ik doe geen suikerklontje in mijn thee maar honing (of agave siroop, of kokosbloesemsuiker, etc), want dat is gezonder’. De hoeveelheid andere stoffen dan suiker zijn zo minimaal dat het geen verschil maakt. Je bereikt veel meer voor je gezondheid door te zeggen, ‘ik drink de thee zonder suiker of honing’.

Conclusie

Kokosbloesemsuiker, agave siroop, honing en alle andere hippe suikers bestaan net als tafelsuiker en rietsuiker voor het grootste gedeelte uit mono- en disachariden. Ons lichaam maakt geen onderscheid. Het maakt niet uit waar de suikers vandaan komen. Ze worden allemaal op dezelfde manier verwerkt en laten de bloedsuikerspiegel snel stijgen.

We kunnen daarom de conclusie trekken dat alle hippe suikers net zo ongezond zijn als de reguliere suikers. Probeer er daarom niet te veel van binnen te krijgen. En mocht je af en toe eens zin hebben om koekjes te bakken. Bespaar jezelf dan een hoop geld en kies gewoon voor de doodnormale tafelsuiker. Zorg voor voldoende vitamines en mineralen door te variëren met gezonde producten. Niet door het gebruik van hippe suikers. Ze voegen niets extra’s toe.