Is maple syrup, agave siroop, honing of kokosbloesemsuiker gezonder?
Er moet me even iets van het hart. Ik word een beetje moe van alle verhalen die verteld worden over maple syrup, honing, agave siroop, kokosbloesemsuiker en weet ik het wat voor mooie naam hebbende suikervarianten dan ook. Ze zouden gezonder zijn dan ‘gewone’ suiker. Even voor de duidelijkheid. Dat zijn ze NIET!
Zo, dat gezegd hebbende moet ik daar natuurlijk wel wat uitleg bij geven om mijn verhaal wat duidelijker te maken. Anders ben ik net zo’n roeptoeter. Soms lijkt het wel of er niet zelf nagedacht wordt en alles klakkeloos van elkaar wordt overgenomen. Lekker makkelijk natuurlijk, maar als je website of blog een groot bereik heeft, vind ik dat je ook de verantwoordelijkheid moet nemen om correcte informatie te verstrekken aan je lezers. Wil ik daarmee zeggen dat ik het altijd juist heb: nee, zeker niet. Ik zit er ook wel eens naast, en leer nog elke dag. Maar niet (meer) wat suiker betreft.
Suiker of koolhydraat
Laten we beginnen met het woord suiker. Hier ontstaat al vaak de eerste verwarring. Suiker wordt in de meeste gevallen gebruikt als verzamelnaam voor zoet smakende stoffen die bestaan uit koolstof, waterstof en zuurstof. Maar suiker is eigenlijk de naam voor een veel grotere groep stoffen die we koolhydraten noemen. Een suiker is dus een koolhydraat. Of koolhydraten zijn suikers. Een koolhydraat bestaat net als suiker altijd uit koolstof, waterstof en zuurstof. We gebruiken het woordje koolhydraten in het dagelijks leven voor een andere groep stoffen en dat maakt het ingewikkeld. We denken daardoor dat het andere stoffen zijn. Maar in feite zijn ze hetzelfde, ze zijn opgebouwd uit dezelfde stoffen: koolstof, watersof en zuurstof. De onderlinge verhouding bepaalt het verschil. Daarover later meer.
Voor de duidelijkheid:
Met suiker wordt in het dagelijks leven bedoeld: tafelsuiker, rietsuiker, basterdsuiker, suikerklontjes, poedersuiker, een stof die veel voorkomt in siropen, honing, stropen, etc.
Met koolhydraten wordt in het dagelijks leven bedoeld: stoffen die veel voorkomen in brood, pasta, havermout, andere graan- en meelproducten, ontbijtgranen, etc.
Het woord suiker en het woord koolhydraten worden toegekend aan verschillende producten, maar zijn per definitie hetzelfde.
Sacharide
Sacharide is de chemische benaming voor alle stoffen die op een bepaalde manier zijn opgebouwd uit koolstof, waterstof en zuurstof. Waaronder suikers / koolhydraten vallen. Sachariden zijn onder te verdelen in verschillende groepen. Ik heb er een tabel van gemaakt om het te verduidelijken:
Note – In de tabel heb ik de veel voorkomende sachariden opgenomen die in ons lichaam gebruikt worden of een rol spelen in het spijsverteringsproces.
Verzamelnaam | Vorm | Stoffen | Bestaat uit | Wordt ook wel genoemd | In de volksmond |
Sacharide | Monosacharide | Glucose | Glucose | Druivensuiker, Dextrose | Suiker |
Fructose | Fructose | Fruitsuiker | Suiker | ||
Galactose | Galactose | Suiker | |||
Ribose | Ribose | Suiker | |||
Disacharide | Maltose | Glucose + Glucose | Moutsuiker | Suiker | |
Sacharose | Glucose + Fructose | Rietsuiker, Bietsuiker, tafelsuiker | Suiker | ||
Lactose | Glucose + Galactose | Melksuiker | Suiker | ||
Oligosacharide | Raffinose | Glucose + Galactose + Fructose | Suiker | ||
Galacto-oligosacharide | Glucose + 1-8 eenheden galactose | Prebiotoca, niet verteerbare koolhydraat | Vezels | ||
Polysacharide | Zetmeel | Meer dan 10 delen monosacharide | Complexe koolhydraat | Koolhydraat |
Het is belangrijk om te weten dat een disacharide, oligosacharide en polysacharide combinaties zijn van monosachariden.
Onze darmen kunnen alleen monosachariden opnemen. Als er in ons lichaam een disacharide, oligosacharide of polysacharide terechtkomt, moeten deze eerst door enzymen worden afgebroken tot een monosacharide waarna de darmen ze kunnen opnemen.
Als voorbeeld:
We drinken een kopje thee en doen daar een schepje tafelsuiker in. De tafelsuiker bestaat uit een aan elkaar geplakte combinatie van glucose en fructose (disacharide, zie tabel). Onze darmen kunnen de stof in deze vorm niet opnemen. Door enzymen worden de verbindingen tussen glucose en fructose losgehaald. Hierdoor ontstaan losse deeltjes glucose en fructose. Glucose en fructose zijn monosachariden en kunnen wel door onze darmen opgenomen worden.
N.B. Alleen de monosacharide glucose kan, nadat hij is opgenomen door onze darmen, direct door onze cellen gebruikt worden als energieleverancier. De monosachariden fructose, galactose en ribose moeten eerst door de lever omgezet worden in glucose voordat ze als energiebron gebruikt kunnen worden.
Bloedsuikerspiegel
Het is inmiddels bekend dat het snel stijgen en dalen van de bloedsuikerspiegel nadelige gevolgen heeft voor onze gezondheid. Hoe sneller de stoffen, direct of via de lever, als glucose in onze bloedbaan terechtkomen, hoe ongezonder. Alle mono- en disachariden laten de bloedsuikerspiegel snel stijgen en moeten daarom met mate gebruikt worden. Te veel van deze stoffen binnenkrijgen, is ongezond.
Is maple syrup, agave siroop, honing of kokosbloesem suiker gezonder
Terugkomend op de vraag of de hippe suikers (zo noem ik ze maar even) gezonder zijn dan tafelsuiker.
Ik zie veel recepten voorbij komen waarin mensen tafelsuiker vervangen door bijvoorbeeld kokosbloesemsuiker en daarmee claimen dat hun baksels gezond zijn. Wat ook veel gebruikt wordt is: ‘…… recept zonder suiker’. En dan agave siroop gebruiken als zoetstof. Agave siroop bestaat voor 75% uit suiker!
Maar, honing bevat toch meer dan alleen maar suiker?
Dat klopt, honing bestaat voor 80 procent uit suiker. De andere 20% is vooral vocht en een klein beetje vitamines en mineralen. Die hoeveelheid vitamines en mineralen is zo ontzettend klein dat het geen verschil zal maken. Bijvoorbeeld: je drinkt een kopje thee met daarin een flinke eetlepel honing. Een theelepel honing weegt 5 gram. Honing bevat per 100 gram 0,5 milligram vitamine C. Als we 1/20 deel van 0,5 milligram nemen, dan bevat de theelepel honing slechts 0,025 milligram vitamine C. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine C is 75 milligram. De theelepel honing bevat 1/3.000 ste deel vitamine C van wat je dagelijks nodig hebt. Ter vergelijking, een rode paprika bevat 150 milligram vitamine C. Als je daar een halve van binnenkrijgt tijdens het avondeten of ’s middags als snack, heb je direct 100% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid binnen.
Het is dus onzin om te zeggen. ‘Ik doe geen suikerklontje in mijn thee maar honing (of agave siroop, of kokosbloesemsuiker, etc), want dat is gezonder’. De hoeveelheid andere stoffen dan suiker zijn zo minimaal dat het geen verschil maakt. Je bereikt veel meer voor je gezondheid door te zeggen, ‘ik drink de thee zonder suiker of honing’.
Conclusie
Kokosbloesemsuiker, agave siroop, honing en alle andere hippe suikers bestaan net als tafelsuiker en rietsuiker voor het grootste gedeelte uit mono- en disachariden. Ons lichaam maakt geen onderscheid. Het maakt niet uit waar de suikers vandaan komen. Ze worden allemaal op dezelfde manier verwerkt en laten de bloedsuikerspiegel snel stijgen.
We kunnen daarom de conclusie trekken dat alle hippe suikers net zo ongezond zijn als de reguliere suikers. Probeer er daarom niet te veel van binnen te krijgen. En mocht je af en toe eens zin hebben om koekjes te bakken. Bespaar jezelf dan een hoop geld en kies gewoon voor de doodnormale tafelsuiker. Zorg voor voldoende vitamines en mineralen door te variëren met gezonde producten. Niet door het gebruik van hippe suikers. Ze voegen niets extra’s toe.
Belangrijk om een iets robuustere aanpak te nemen met respect naar de gezondheidseffecten in relatie tot glycemische index.
Zie bijvoorbeeld Brand-Miller et al. (2009):
“A large body of evidence, which now comprises observational prospective cohort studies, randomized controlled trials, and mechanistic experiments in animal models, provides robust support for low GI carbohydrate diets in the prevention of obesity, diabetes, and cardiovascular disease.”
Gezien bijvoorbeeld agave siroop een lagere glycemische index heeft dan pure tafelsuiker zou zeker redeneert kunnen worden dat er verschillen zijn in gezondheids effecten (alhoewel de grootte van het effect te bediscussieren valt natuurlijk).
Aldus, de conclusie die staat in de einleiding van dit artikel ìs naar mijn mening iets te kortzichtig.
Hi Robin,
Bedankt voor je reactie. Je schrijft: “Gezien bijvoorbeeld agave siroop een lagere glycemische index heeft dan pure tafelsuiker zou zeker redeneert kunnen worden dat er verschillen zijn in gezondheids effecten.”
Klopt. Als je de GI van 100 gram agave siroop vergelijkt met die van 100 gram tafelsuiker dan heeft agavesiroop een iets lagere GI. Dat komt omdat tafelsuiker uit 100% sacharose bestaat en agavesiroop naast de suikers ook andere stoffen bevat in een ongeveer 75/25 verhouding. Agave siroop bevat minder suiker. Dat betekent echter niet dat de suikers uit de agavesiroop gezonder voor je zijn. Die hebben onafhankelijk van de gebruikte hoeveelheid hetzelfde effect op onze gezondheid. Dat is wat ik met mijn artikel duidelijk wilde maken. Je kunt dus beter ipv 100 gram agavesiroop 75 gram tafelsuiker gebruiken. Evenveel zoetkracht, stuk goedkoper.
Jammer dat jullie bij honing eraan voorbij gaan dat je goede honing Niet moet verwarmen. In de ayeurveda wordt daarvan zelfs gezegd dat deze zich als gif in het lichaam gaat gedragen bij verhitting.
Hallo Sven,
Bedankt voor je artikel!
Ik ben iemand die hier totaal geen verstand van heeft dus bovenstaande artikel en reacties hebben me een hoop inzichten maar ook vraagtekens opgeleverd. Met name hetvolgende;
Ik ben een paar jaar geleden 100% overgestapt van witte suiker naar honing. Waarom? Ik kan niet zonder suiker haha en ik kwam erachter dat suiker bruin is!! Witte suiker bestaat niet maar wordt wit gemaakt (chemisch??). Tenminste, dat denk ik. Ik moest meteen aan mijn vader denken. Hij werd al jaren ziek van kersen… totdat hij biologische kersen at, geen enkel probleem meer. Oftewel hij reageert op de bestrijdingsmiddelen en niet op de kers. Is dat ook niet zo met suiker? suiker is suiker maar is honing niet beter omdat er geen rommel op gegooid/bewerkt is? Ik dacht dat het gebruik van een product dat 100% natuurlijk is (honing/maple syrup) altijd beter is dan iets dat bewerkt is. Heb ik er al die tijd naast gezeten? Ik leer graag bij dus alvast hartelijk bedankt voor je antwoord! Ook erg bedankt voor je lekkere recepten trouwens, ik gebruik ze veel!
Vriendelijke groet,
Linda
Even voor alle duidelijkheid. Zuivere honing direct van de Imker laat de bloedsuikerspiegel NIET stijgen. Ik spreek uit ervaring als diabetes patiënt. Ik kan zuivere honing direct van de Imker gewoon eten zonder problemen. LET OP dit geld NIET voor de honing uit de supermarkt en ook niet voor honing die zogenaamd zuiver is zoals van honing van Traay.
Hoi Bill, ik wil natuurlijk niet ingaan tegen jouw persoonlijke ervaring maar wat je zegt vind ik niet logisch te verklaren. Ook honing direct van de imker bestaat voor 80% uit suiker en zou dus bij consumptie ervan de bloedsuikerspiegel moeten laten stijgen.
Hallo Sven, Bill e.a. ! Ook de andere reacties even vluchtig doorgenomen. Denk dat er toch nog iets speelt dat over het hoofd gezien wordt : dat die minieme stofjes die het verschil maken als iets wél of niet geraffineerd of biologisch is in de combinatie toch veel doorslaggevender zijn dan hier onderkend wordt ! Om te uitvoerige uitleg te vermijden : deze micronutriënten, polyfenolen, salvestrolen of hoe je ze ook wil noemen zouden volgens de onderzoeken van de professoren Burke en Potter nou juist álle verschil maken..!! Het inmiddels alweer oude salvestrolenverhaal van Burke en Potter heb ik nog steeds nergens echt ontkracht en weerlegd gezien ! Wel systematisch ontweken, genegeerd of doodgezwegen–noem het hoe je wilt–in eerlijke rechtstreekse vragen aan instanties als voedingscentrum, Consumentenbond, overheid etc.. Zijn ook wel erg veel financiële belangen mee gemoeid…stel je voor dat iedereen zich ineens écht gezond zou gaan voeden ! Groeten, Rolf
P.S.
Het verhaal van anders reageren op gewone AH-honing en op biologische honing kan ik hierbij bevestigen.
Ruim voor ik ook maar iets op voedingsgebied echt opzocht ontdekte ik al dat ik bij behoorlijke inname van de ‘gewone’ honing koppijn kreeg en van de biologische níet…Maar inderdaad, Sven, dergelijke hoeveelheden consumeren beter sowieso nalaten ! Doe ik ook allang nooit meer. Groet, Rolf
Hi Rolf,
Onze voorkeur gaat altijd uit naar zo puur mogelijke producten. Maar we moeten vooral niet vergeten dat deze micronutriënten ook gewoon in broccoli, spruiten, noten, bladgroenten, verse kruiden e.d. voorkomen. M.a.w. je hebt geen biologische/zuivere/imkerhoning nodig om aan deze stoffen te komen. Ik vind dat een product dat voor 80% uit suiker bestaat niet het label “gezond’ mag dragen omdat er een heel kleine hoeveelheid stofjes in zit die je, als je verantwoord en gezond eet, toch wel binnen krijgt.
Als we ons gezond willen gaan voeden, zoals je schrijft, dan ben ik van mening dat we dat voor elkaar moeten krijgen met producten die ook daadwerkelijk het verschil kunnen maken. 82% van de volwassenen eet dagelijks te weinig groente. Het tekort aan micronutriënten onder deze groep mensen kan niet gecompenseerd worden door het gebruiken van zuivere imkerhoning. Wel door er voor te zorgen dat deze groep voldoende verse groenten tot zich neemt.
Wat Potter en Burke propageren is helemaal correct. Deze micronutriënten zijn van onschatbare waarde voor de gezondheid van ons lichaam. Inmiddels is er meer onderzoek gedaan en zijn er studies die de kankerremmende eigenschappen aangetoond hebben.
Punt blijft wel, de beste bron voor het binnenkrijgen van deze stoffen is niet imkerhoning. Zelfde geldt voor bijvoorbeeld resveratrol uit rode wijn. De nadelen wegen niet op tegen de voordelen.
Groeten,
Sven
Je heeft snelle en trage suikers, trage geven geen problemen bv Honing.
Kunstmatige zoetstoffen hebben wel invloed op ons belonigssysteem in de hersenen waardoor er eerder meer trek in suikers kan ontstaan.
Het gaat om meer dan de befaamde suikerdip die in eerdere reactie werd aangehaald.
Het lichaam maakt weinig wezenijk verschil makend onderscheid tussen de suikers die er in allerlei vormen bestaan. Het kan zelfs proteine rijke producten omzetten naar glucose in het lichaam. ( suikereffect )
Vaak is dat bepaalde zuivel.
En de ene calorie is niet hetzelfde als de andere daarom eet ik liever noten dan chips.
Hoi Wendy,
Je leest het inderdaad overal, en hoewel ik echt geen voorstander ben van kunstmatige zoetstoffen heb ik geen onderzoek kunnen vinden dat jouw standput bevestigt. Onze hersenen zien calorische waarde los van smaak. Kunstmatige zoetstoffen prikkelen dezelfde smaakreceptoren als suiker maar worden door de hersenen niet als dezelfde voedingsstoffen herkent omdat de calorieën ontbreken.
Kunstmatige zoetstoffen zorgen wel voor de aanmaak van insuline. En kunnen daardoor de bloedsuikerspiegel verlagen. Het effect op de bloedsuikerspiegel heeft geen verband met het uitblijven van stimulatie van het beloningscentrum in de hersenen.
Koolhydraten, eiwitten en vetten (en alcohol) zijn de de enige voedingsmiddelen die ons lichaam kan gebruiken als energiebron. Ons lichaam geeft de voorkeur aan Koolhydraten en vetten. Bij een tekort wordt in sommige gevalen eiwit gebruikt.
Een calorie is een calorie. En de calorie uit chips levert even veel energie als de calorie uit de noten. Je kunt dus niet zegen dat de ene calorie de andere niet is. Je kunt wel zeggen dat het ene voedingsmiddel het andere niet is. Een calorie mag eigenlijk niet gezien worden als een onderdeel van het voedingsmiddel. Het voedingsmiddel bevat stoffen waar de celen van ons lichaam energie uit kunnen halen. De energie die daarmee vrijkomt drukken we uit in calorieën.
helaas ga je tekort door de bocht Sven! het is inderdaad zo dat geen enkele suiker gezond is of een gerucht gezond kan maken.
Maar het is wel zo dat er een hemelsbreed verschil is (op gezondheidsvlak) tussen geraffineerde suiker (wat jij tafelsuiker ,noemt ) en de door u opgegeven gezonde suikers. Deze natuurlijke suikers zijn vergezeld van allerlei vitaminen en spoorelementen die een optimale verbranding in het lichaam mogelijk maken (geraffineerde suikers bezitten die niet en beroven uw lichaam van deze vitaminen en spoorelementen) teven moet je per suikersoort kijken naar de glycemische index – helaas heeft agave suiker een hoge GI (is dus af te raden) en is de GI van kokosbloesemsuiker wel gunstig maar opgelet die is vastgesteld door de fabrikant zelf – dus een matig gebruik ervan is aan te raden. referte : Suiker en zoetstoffen boek van Dr. Geert Verhelst
Hoi Marc, zoals ik al uitleg bij het schepje honing in de thee. De hoeveelheid vitamines en mineralen zijn zo minimaal dat het geen positieve invloed heeft op de gezondheid. Wat wel een goede invloed heeft, is het mijden van kokosbloesemsuiker.
Beste Marc,
Voor het lichaam is er geen enkel verschil tussen de suikers. Glucose is glucose. Ons lichaam verwerkt het allemaal op dezelfde manier met dezelfde negatieve effecten tot gevolg. Zoals ik al uitleg is de hoeveelheid vitaminen en mineralen zo enorm klein dat het niet opweegt tegen de negatieve effecten van de nog steeds grote hoeveelheid glucose die de “gezonde” suikers bevatten. Ze vermijden is altijd de beste optie.
Palmsuiker noem je niet.
Die heeft een mooie glycemische index van 35 tegenover
Bietsuiker 65
Honing 55-60
Toch wel fijn om te weten voor de koekenbakkers onder ons.
@Anja,
Dat probeert Sven te vertellen er bestaat geen slechtere of betere suiker of we dat nou willen of niet!
Vaak wordt een suiker om marketingtechnische redenen, onterecht gepromoot met onwaarheden!
je kan het vergelijken met een hoax, de halve wereld staat op zijn kop door een nieuwsbericht die achteraf niet waar blijkt te zijn, alle media nemen het klakkeloos over, denk aan “Het monster van Loch Ness”
Als je graag iets zoets wil, haal geen rare fratsen uit door dure suikers te kopen, maar doe het met mate en geniet gewoon van zoet, suiker, gebak, koek en snoep
Mar, jij weet niet wat het verschil is tussen langzame en snelle koolhydraten en je weet ook niet wat stevia en aspartaam doen met je suikerspiegel.
Je hebt dus nog een hoop te leren.
Ga mij dan niet de les leren over palmsuiker s.v.p.
*Zucht
Ik weet wel het verschil tussen snelle en langzame koolhydraten snelle koolhydraten worden snel door je bloed opgenomen en dat zorgt er voor dat je insuline stijgt en dat is slecht voor.. bla bla bla..
Het enige wat ik met die vraag bedoelde was: zorgt snelle koolhydraten er per definitie voor dat je dik wordt, of zorgen die er alleen maar voor dat je minder verzadigd bent waardoor je dus juist meer gaat eten!
Het kan nl zijn dat als je 2000Kcl nodig hebt en je haalt 1500 kcl uit Snickers dat je niet perse dik wordt, zolang je maar onder de energie behoefde blijft dat bedoelde ik te vragen..
En wat betreft Stevia weet jij het wel dan? en aspartaam? met zegt dat je insuline wordt gestimuleerd maar is dat wel echt zo?
Enkele jaren geleden dronken mensen nog water met citroen in de ochtend! 10 jaar geleden zworen mensen bij uren lang cardio, en tegenwoordig is het HIIT wat booming is en ook Intermittend fasting
5 jaar geleden zei iedereen dat je vet moest laten staan daar komt ook bijna iedereen op terug.
Succes met je net iets te dure dik makende palmsuiker
Ja snelle koolhydraten zorgen dat je dik wordt omdat je na de snelle stijging van suiker in je bloed een dip krijgt waardoor je opnieuw behoefte krijgt aan suiker.
Bovendien zal je lichaam na, ik noem het leeg voedsel, opnieuw aangeven dat je moet eten omdat het niet heeft gekregen waar het om vroeg: vitaminen, mineralen enz.
Vandaar ook dat je door 1500 kal uit Snickers, die niks gezonds toevoegen aan je lichaam qua vitaminen en dergelijke maar daarentegen wel een flinke belasting voor je lichaam zijn je beslist dikker zult worden.
Stevia (de pure dus zonder additieven) is vergelijkbaar met groente dus echt gezond.
Of aspartaam je bloedsuikerspiegel verhoogd, daar heb ik me nooit in verdiept omdat aspartaam niet aan te raden is vanwege de additieven.
Btw. Ik reageer niet meer Mar.
Geniet jij maar lekker, met mate zoals volgens jou geen kwaad kan, van zoet, suiker, gebak, koek en snoep.
Het is jouw ‘gezondheid’ , niet de mijne.
Palmsuiker bestaat al heel lang het heet ook wel gula djawa dus dit is geen hoax!
Hoi Anja,
Palmsuiker kan gezien de samenstelling onmogelijk een glycemische index hebben van 35. Ik zie dat het inderdaad overal geschreven wordt maar het kan gewoon niet kloppen. Palmsuiker bestaat voor 90% uit sucrose. Sucrose heeft een glycemische index van 65. In het gunstigste geval heeft palmsuiker dus een glycemische index van 59. Wat nog steeds erg hoog is. Maar vermoedelijk ligt de GI nog wat hoger omdat de andere 10% ook suikers bevat.
Hey Sven,
Mood artikel! Maar Jij zegt dat suiker en koolhydraten in feite het zelfde zijn.
Dit wist ik al, maar waarom staat er bij sommige producten dan waarvan suikers? (Staat ook wel eens bij producten uit de natuur)
En wat is dan precies het verscheel tussen langzame koolhydraten en snelle koolhydraten?
En wat doet aspartaam en stevia met je bloedsuikerspiegel?
Hoi Mar,
Chemisch gezien zijn koolhydraten en suikers hetzelfde. In de volksmond kennen we ze toe aan verschillende groepen stoffen. Als er op een verpakking staat. ‘Waarvan suiker’ Dan betekent dit dat het product, polysachariden (koolhydraten) bevat én mono-, di-, of oligosachariden (suiker). Omdat ons lichaam op beide stoffen anders reageert worden ze apart vermeld in de voedingswaardetabel op een etiket.
Suikers worden veelal de ‘snelle’ koolhydraten genoemd. Koolhydraten de langzame.
Verschillende onderzoeken hebben laten zien dat kunstmatige zoetstoffen weinig effect hebben op de bloedsuikerspiegel.
Groetjes,
Sven
P.S. sorry voor de late reactie ;-)
Taaie kost, maar wel n duidelijk verhaal. Bedankt voor dit artikel!